De manier van voeropslag en de wijze van in- en uitkuilen zijn belangrijke factoren als het gaat om het beperken van voerverliezen. Het inkuilen gebeurt meestal zorgvuldig want een veehouder is zich bewust van de risico’s die een verkeerde inkuilmethode met zich meebrengt. Het is van belang dat de hele kuil goed verdicht is zodat er zo min mogelijk zuurstof in komt. Op het moment dat de kuil open gaat is men echter vaak minder zorgvuldig. Het uitkuilen gebeurt met het materieel dat voorhanden is en niet per se met het werktuig dat het meest geschikt is. Al bij de eerste hap wordt het voer los getrokken en ontstaan er plekken in de kuil waar zuurstof naar binnen kan dringen. Als een onzichtbaar virus verspreidt de zuurstof zich langzaam maar zeker door de kuil en begint de ontwikkeling van schimmels en gisten. Dus waar eerst veel tijd en aandacht werd besteed aan het inkuilen van een kwalitatief hoogwaardig product, is er tijdens het uitkuilen vaak minder oog voor kwaliteitsbehoud. Dat kost veehouders jaarlijks veel geld aan onnodig voerverlies, terwijl dit eenvoudig te voorkomen is met de inzet van het juiste materieel. Zo blijkt dat uitkuilen met een snijsysteem voervriendelijker is dan bijv. een frees of een kuilgrijper. Een snijsysteem laat de kuilwand intact en dat scheelt keiharde euro’s.
Broei teistert helft van de kuilen
Verschillende onderzoeken wijzen uit dat er per jaar duizenden kilo's voer verloren gaan door verkeerde in- en uitkuiltechnieken*1. Broei is daarbij een belangrijke oorzaak. Broei veroorzaakt maar liefst 5 - 10% verlies van voedingswaarden en een 20 - 30% lagere drogestofopname van de koe. Een kuil met 35% broei veroorzaakt een verlies van 1250 VEM per koe. Dat tekort wordt doorgaans aangevuld met krachtvoer, een kostenpost van al gauw € 80,- per koe per jaar! Een praktijkonderzoek*2 van Hendrik Donk naar de kuilkwaliteit op 40 melkveebedrijven wijst uit dat maar liefst 46% van de maïskuilen en 58% van de graskuilen beginnende - tot ernstige broei vertonen. Genoeg redenen dus om het in- en uitkuilmanagement eens kritisch onder de loep te nemen.
Beperk voerverlies met snijsysteem
Het is dus zaak om broei in de kuil te voorkomen. Dat kan onder meer door het gebruik van het juiste materieel. Niet alle uitkuilwerktuigen zijn ‘kuilvriendelijk’. Kuilgrijpers en kuilhappers zorgen dat het kuilvoer losgetrokken wordt. Hierdoor zal de temperatuur in de kuil stijgen, wat tot onnodig voerverlies leidt. Met een snijsysteem blijft de kuilwand glad en dicht. Zuurstof kan de kuil niet binnendringen dus schimmels krijgen geen kans om te gedijen. Daarnaast blijft regenwater uit de kuil en blijft er geen los voer voor de kuil liggen omdat er schoon gewerkt wordt.
Een voerdemonstratie met de zelfrijdende voermengwagens Triotrac en Smartrac bewijst dat het snijsysteem voer, en daarmee geld, bespaart omdat het een perfecte, gladde en dichte voerkuil achterlaat ten opzichte van het uitkuilen met andere systemen. Dankzij het unieke snijsysteem van Trioliet blijft kuilwand dicht en gaan er geen voedingswaarden verloren. Een mooi voorbeeld is te zien op foto 1. Rechts van het midden is er uitgekuild met een pelikaanbak en is het voer in de kuil losgetrokken. Links zijn de snijvlakken te zien die zijn uitgehaald met de Triotrac New Edition en rechts is de Smartrac TS aan het werk. Het verschil in resultaat tussen de verschillende uitkuiltechnieken is hier duidelijk zichtbaar. Kortom, meer voer en minder verliezen. Voervriendelijke uitkuilen loont zich.
Voermachines met snijsysteem:
*1 Bron 1: ‘Check your clamp for costly losses’, Farmers Weekly, 8 January 2016
*2 Bron 2: 'Praktijkonderzoek kuilkwaliteit’, uitgevoerd door Hendrik Donk, samengesteld door Erna van Butzelaar, www.deloonwerker.nl, nr.8/2012